Zgaga w ciąży

Ciąża, czyli czas od zapłodnienia do porodu trwa 9 miesięcy. To czas jednocześnie długi i krótki. Długi, ponieważ przez ¾ roku kobieta musi na siebie pod każdym względem uważać i niejednokrotnie znosić przykre objawy towarzyszące ciąży. Krótki, bo trzeba przygotować się mentalnie i finansowo na pojawienie się nowego członka rodziny. Jak radzić sobie z niedogodnościami ciąży? Czy naprawdę wszystkie leki są w ciąży zakazane? A jeśli nie, to jak je bezpiecznie stosować?

Przez 9 miesięcy kobiecie w ciąży może przydarzyć się dosłownie wszystko. Rzecz jasna, życzymy ciężarnym, by nic złego ich nie spotykało, ale trzeba się liczyć z tym, że każdej kobiecie oczekującej dziecka przydarzy się coś, czego by nie chciała. Co może się wydarzyć? Od przeziębienia i grypy rozpoczynając, przez wymioty i zgagę, bóle wszelkiego rodzaju, zaparcia i biegunki po grzybice, cukrzycę i alergie.
Biorąc pod uwagę fakt, że wiele kobiet już przed zajściem w ciążę choruje przewlekle na niedoczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, astmę itd. wydaje się, że farmakoterapia jest nieocenioną pomocą w czasie ciąży. Trzeba jednak pamiętać i przyjąć pewną złotą zasadę, że:

Jeśli nie ma konieczności ciężarna nie powinna stosować leków zwłaszcza w I trymestrze ciąży.

Zgaga:
Szucuje się, że dolegliwość dotyczy 40 do 80% kobiet ciężarnych. Może dotyczyć nawet całego okresu ciąży. Jest wynikiem refluksowego drażnienia przełyku będącego konsekwencją wzrostu ciśnienia wewnątrz żołądka i zmian hormonalnych.

W pierwszej kolejności należy przyjrzeć się diecie kobiety. Często same zmiany żywieniowe wystarczą, by zmniejszyć znacznie częstość występowania zgagi tak, by nie trzeba było włączać leczenia farmakologicznego.
By uniknąć zgagi należy jeść często w jak najmniejszych porcjach. Unikać tłustych posiłków oraz zmniejszyć ilość węglowodanów w diecie. Wybierać lekkostrawne potrawy, tzn takie, które nie zalegają godzinami w żołądku, ale szybko przesuwają się z żołądka do jelit. Trzeba również wyeliminować szczególnie napoje gazowane oraz czekoladę.
Należy również pamiętać o prawidłowej postawie. Po posiłkach nie kłaść się na płasko. Najbardziej odpowiednia jest pozycja półsiedząca.

Jeśli powyższe zalecenia nie przyniosą oczekiwanego skutku, należy neutralizować kwaśną treść zarzucaną do przełyku. W sposób naturalny można neutralizować soki żołądkowe połową szklanki mleka. Niestety wiele kobiet uważa, że ten sposób na krótko przynosi ulgę.

Lekami pierwszego rzutu są preparaty zawierające węglany wapnia i magnezu (np. Rennie), które można bezpiecznie stosować w czasie ciąży. Z leków zobojętniających są też dostępne takie, które oprócz bezpiecznych zobojętniających soli zawierają alginiany, które unoszą się na powierzchni płynów znajdujących się w żołądku i tworzą ochronną warstwę dla błon śluzowych w przypadku zarzucenia treści żołądkowych do przełyku ( Gastrotuss, Gaviscon).
Wśród preparatów zobojętniających kwas żołądkowy znajdziemy też takie, które zawierają sole glinu (Alugastrin, Manti, Maalox). Wydaje się, że bezpiecznym jest ich unikać. Nie wszystkie jony glinu zostaną związane przez kwas solny. Środki zobojętniające kwas solny zawierające glin, zwalniają rozwój płodu. Lek może być podawany w okresie ciąży i karmienia piersią jeśli jest podawany w zalecanych dawkach.
Należy również w miarę możliwości unikać preparatów zawierających jony sodu.

Jeśli powyższe środki nie działają, FDA podaje nam jeszcze kilka leków z kategorii B, które można zastosować. Są to inhibitory receptora histaminowego H2: ranitydyna (Ranigast, Raniberl, Riflux), famotydyna (Famidyna), oraz inhibitory pompy protonowej: Pantoprazol (Controloc Control, Anesteloc MAX itp.)

Piśmiennictwo:

Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowymprzebiegu, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Przewodniczący:
- prof.dr hab.n.med. Krzysztof Drews
- prof.dr hab.n.med. Marek Spaczyński – Prezes PTG

Ewa Ehmke vel Emczyńska, Karolina Bebelska, Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna, Znaczenie poradnictwa dietetycznego w prewencji powikłań ciąży, Nowiny Lekarskie 2012, 81, 3, 273–280

Laktacyjny Leksykon Leków - Eliza Dziadoszczyk
https://www.pfm.pl/indeks_lekow/lek/leki-stosowane-w-zaburzeniach-wydzielania-soku-zoladkowego/gealcid/A02/1217